Türkiye’de emeklilik hayali kuran milyonlarca kişi için yüzleri güldürecek bir gelişme yaşandı. Özellikle 52 yaşını doldurmuş ancak prim ve hizmet süresini tamamlayamayan vatandaşlar için erken emeklilikte yeni kapılar aralandı. Hükûmetin sosyal güvenlik sisteminde yaptığı yeni düzenlemeyle birlikte, belirli şartları sağlayanlar artık daha erken yaşta emeklilik hakkına kavuşabilecek. Bu düzenleme, hem ekonomik kaygılarla geçimini sürdürmeye çalışan ileri yaş grubunu hem de istihdamı gençleştirmeyi hedefleyen politikaları doğrudan etkiliyor. Peki kimler bu haktan yararlanacak? Yeni erken emeklilik sistemi hangi koşulları kapsıyor? Gözler SGK ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan gelen açıklamalara çevrilmişken, detaylar netleşmeye başladı. Türkiye’nin sosyal güvenlik tarihinde önemli bir kırılma yaratacak bu değişiklikle birlikte, 52 yaşını aşan ancak emeklilik için eksik süresi olan yüz binlerce kişi için umut ışığı doğdu.
Yeni düzenlemenin en dikkat çeken noktası, 52 yaşını tamamlamış ancak prim gün sayısı eksik olan sigortalılar için özel bir yol açılması. Özellikle 1999 yılı öncesinde sigorta girişi olanlar için büyük avantaj sağlayan sistem, belli şartları taşıyanlara “kademeli emeklilik” olanağı sunuyor. Kademeli emeklilik, prim gün sayısına göre yaş şartının yeniden belirlenmesini kapsıyor. Buna göre; sigorta girişi 8 Eylül 1999’dan önce olan ve 52 yaşını doldurmuş kişiler, eksik primlerini borçlanarak ya da belirli sosyal haklar çerçevesinde tamamlayarak emekli olabilecek. Özellikle kadınlarda doğum borçlanması, erkeklerde askerlik borçlanması gibi imkanlar bu süreci hızlandırabiliyor.
Ayrıca Bağ-Kur’lu küçük esnaf için getirilen 5 yıl prim indirimi uygulaması da bu düzenlemenin en can alıcı noktalarından biri. Yeni yasayla birlikte, 9 bin gün prim ödeme zorunluluğu 7 bin 200 güne çekilerek, yaklaşık 5 yıl daha erken emeklilik fırsatı sunuluyor. Böylece 52 yaşını geçmiş ama prim eksiği nedeniyle beklemek zorunda kalan binlerce esnaf, emeklilik kapısını aralayabilecek.
Düzenleme ile birlikte prim gün sayısı eksik olan vatandaşlara devlet destekli çözümler de sunuluyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), gönüllü prim tamamlama sistemini devreye sokarak, çalışan ya da işsiz fark etmeksizin dileyen vatandaşın eksik günlerini tamamlamasını kolaylaştırıyor. Bu kapsamda oluşturulan “Ek Prim Desteği” uygulaması sayesinde, düşük gelirli vatandaşlar için prim borçlanma ücretlerinde indirimler sağlanması hedefleniyor. Ayrıca Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile iş birliği içinde yürütülen sosyal destek programları da devreye alınıyor. Bu programlarla, belirli gelir seviyesinin altında kalan vatandaşlara prim ödeme desteği verilerek, erken emeklilik yolunun önü açılıyor.
Özellikle emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) sürecinden sonra ortaya çıkan taleplerin değerlendirilmesi sonucu yapılan bu düzenleme, toplumun farklı kesimlerinin emekliliğe erişimini kolaylaştırmayı amaçlıyor. SGK tarafından yapılacak başvuruların hızlandırılması ve sürecin bürokratik engellere takılmadan sonuçlanması da planlanan uygulamalar arasında yer alıyor.
Erken emeklilik düzenlemesi yalnızca çalışmayan veya iş bulamayan kesimi değil, aktif olarak çalışmaya devam edenleri de kapsıyor. 52 yaşını geçmiş ancak halen özel sektörde veya kamuda çalışmayı sürdüren bireyler, kısmi emeklilik seçeneği ile hem çalışıp hem de maaş alabilecek. Bu model sayesinde vatandaşlar hem sigortalı olarak sosyal haklarını kaybetmeden çalışabilecek hem de emekli maaşı ile ek gelir elde edebilecek. Özellikle iş gücü piyasasında tecrübeli personel açığının bulunduğu sektörlerde, bu uygulamanın istihdamı canlı tutması bekleniyor.
Yeni sistemde isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek eksik günleri tamamlamak da mümkün hale geliyor. Bu uygulama, serbest meslek erbabı, ev hanımı ya da mevsimlik işçi gibi farklı çalışma statülerine sahip vatandaşlar için büyük kolaylık sağlıyor. Primleri tamamlayanlar, gerekli yaş şartını sağladıktan sonra doğrudan emeklilik hakkı kazanıyor.
52 yaşını geçen ama yıllardır emekli olmayı bekleyen vatandaşlar için umut verici bir dönem başlıyor. Yapılan düzenlemeler sayesinde hem emeklilik şartları esnetiliyor hem de sosyal devlet anlayışı gereği destek mekanizmaları devreye alınıyor. Uzun yıllar boyunca prim yatırmış ancak çeşitli sebeplerle eksik gün nedeniyle emekli olamamış yüz binlerce kişi, artık hayalini kurduğu emeklilik hayatına kavuşabilecek. Yeni sistem, sadece bireylerin değil, aynı zamanda ekonomik yapının da güçlenmesini sağlayacak bir adım olarak görülüyor. Emeklilikte yaşa takılanlar krizinden alınan dersler doğrultusunda geliştirilen bu modelin, Türkiye’de sosyal güvenlik sistemine yeni bir soluk getirmesi bekleniyor.
